Przedsiębiorstwo CHIC Warsaw (członek Związku Przedsiębiorców Przemysłu Mody), na podstawie analizy wypowiedzi pracodawców i pracowników branży odzieżowej, analizy zawartości pism branżowych drukowanych i internetowych, a także własnych doświadczeń wynikających z wieloletniej obserwacji funkcjonowania branży odzieżowej, zbadało zapotrzebowanie branży na konkretne kwalifikacje związane z prowadzeniem procesu produkcji odzieży. Wyniki badań pokazały obszary deficytowe w zakresie kwalifikacji osób zaangażowanych w procesy produkcji odzieży. Głównymi problemami w przemyśle mody obsługującym klienta indywidualnego jest prawidłowe diagnozowanie potrzeb, szacowanie kosztochłonności i czasochłonności pracy, a w związku z tym adekwatna wycena wyrobu. Duża grupa osób obecnie funkcjonujących na rynku nie posiada formalnego wykształcenia, przygotowania ani ugruntowanych umiejętności, do właściwego rozpoznawania potrzeb klienta i możliwości ich zrealizowania. Zdobycie kwalifikacji “Wytwarzanie odzieży miarowej damskiej” daje tym osobom możliwość precyzyjnego określenia i potwierdzenia własnych umiejętności. Ponadto zapoznanie się z wymaganiami określonymi dla opisywanej kwalifikacji stanowić będzie wskazówkę dla osób chcących rozpoznać poziom swoich umiejętności oraz rozpoczynających proces ich podnoszenia. Zmienił się charakter zapotrzebowania na usługi krawieckie miarowe. Ubrania sektora “fast fashion” pokrywają zapotrzebowanie większości odbiorców. Z usług krawieckich korzystają osoby o nietypowych wymiarach oraz te, które ze względu na rodzaj pracy, muszą ubierać się w sposób podkreślający prestiż lub awangardowo. Ubrania szyte na miarę są rozpoznawalne przez osoby zainteresowane utrzymaniem odpowiedniego stylu. Dla tego sektora klienta ubranie musi być uszyte na miarę, z najlepszych tkanin, wykończone w sposób ekskluzywny oraz utrzymane w stylu klasycznym lub awangardowym (ekscentrycznym), zawsze z zachowaniem zasad konstrukcji i tradycyjnego rzemiosła. Oprócz badań rynku wskazują na to wypowiedzi osób prowadzących prestiżowe pracownie krawieckie. Usługi szycia miarowego ze względu na zasób wymaganych umiejętności, pomimo że są pozornie uniwersalne dla wszystkich krawców, są podzielone na specjalizacje (krawieckie lekkie i ciężkie), a w obrębie każdego sektora na damskie i męskie oraz bieliźniarstwo. W związku z tym można wyodrębnić kwalifikację dotyczą wytwarzania odzieży miarowej damskiej. Odzież damska charakteryzuje się innymi typami zdobień, wykończeń i zastosowanych dodaktów niż odzież męska. Kwalifikacja odpowiada również na zapotrzebowanie osób dorosłych, które są pozornie bierne zawodowo (nie są związane z żadnym przedsiębiorstwem, nie prowadzą własnej działalności gospodarczej), ale w różny sposób zdobywają umiejętności wymagane dla tej kwalifikacji i chciałyby je formalnie potwierdzić, ale ich sytuacja życiowa nie pozwala na zdobycie kwalifikacji w systemach szkolnych lub w rzemiośle. Zgodnie z raportem Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych szara strefa w Polsce w 2018 r. wyniesie 18 proc. PKB. To o 0,7 pkt proc. mniej niż w 2017 r. i o 1,5 pkt proc. mniej niż w 2014 r. Badania prowadzone od 2006 r. wskazują na to, że jedną z branż w dużej mierze działających w szarej strefie są usługi krawieckie. Potwierdzają, to również dane GUS z 2014 roku, zgodnie z którymi m.in. usługi krawieckie wiodą prym w szarej strefie. Usługi te mają charakter zlecania nawzajem sobie wykonywania usług przez osoby prywatne. Dane potwierdzają obserwację przedsiębiorstwa CHIC Warsaw dotyczącą tego, że bardzo dużo osób szyje prywatnie na poziomie zawodowym i warto te osoby objąć możliwością uzyskania formalnego potwierdzenia umiejętności (zdobycia kwalifikacji). Obserwuje się również trend polegający na przebranżowieniu się osób pracujących w dużych przedsiębiorstwach w kierunku wykonywania zawodów niszowych, często artystycznych. Wiele z tych osób rozpoczyna nieformalną działalność w obszarze wytwarzania odzieży, a następnie otwiera dobrze prosperujące firmy o charakterze szycia jednostkowego. Rozwój tych firm pociąga za sobą potrzebę zatrudniania wykwalifikowanych pracowników, co jest potwierdzeniem potrzeby włączenia wnioskowanej kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Bibliografia: - Badania opinii pracowników branży odzieżowej n/t zagadnień zatrudniania. Badania własne CHIC Warsaw sp. z o.o. z okresu 2017-2018; - Badania opinii odbiorców usług krawieckich. Badania własne CHIC Warsaw sp. z o.o. z okresu 2017-2018; - M. Buczyński, Współczesny klient, przychodząc do krawca, mówi - chcę wyglądać jak Ryan Gosling na ostatnim rozdaniu nagród. My jesteśmy w stanie to zrobić w ciągu 10 dni (http://metrowarszawa.gazeta.pl/metrowarszawa/1,141635,17248495,Marek_Buczynski__Wspolczesny_klient__przychodzac_do.html); Luksus szyty na miarę, czyli renesans krawiectwa (http://www.gloswielkopolski.pl/artykul/954480,luksus-szyty-na-miare-czyli-renesans-krawiectwa-zdjecia,id,t.html); A. Pronińska, Nadchodzi renesans męskiego krawiectwa (https://www.pb.pl/nadchodzi-renesans-meskiego-krawiectwa-744589), dostęp 11.05.2018; - Szara strefa się kurczy, ale wciąż jest ogromna, https://www.forbes.pl/gospodarka/szara-strefa-w-polsce-w-2018-roku-raport-ipiag/bp798bv, dostęp 16.05.2018; - Dwa oblicza szarej strefy, http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3113132,dwa-oblicza-szarej-strefy,id,t.html, dostęp 16.05.2018; B. Mróz, Konsumenci i gospodarstwa domowe na nieformalnym rynku pracy w Polsce, “Konsumpcja i Rozwój” 2012, nr 1, s. 24-30; Badanie strat budżetu państwa wynikających z istnienia szarej strefy w turystyce, raport Instytutu Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2016, s. 74; - M. Piątkowska, Szara strefa, czyli gospodarka przez 70 dni w podziemiu. "Normalnie 70 zł, z fakturą 120 zł", “Gazeta Wyborcza” 2016 (http://wyborcza.pl/1,155287,19490333,polska-szara-strefa-czyli-70-dni-w-podziemiu.html), dostęp 16.05.2018; - Szyjemy sukienki, https://szyjemysukienki.pl/nasza-historia/, dostęp 16.05.2018.
Metody stosowane w walidacji:
Weryfikacja składa się z dwóch etapów: egzaminu teoretycznego (test) i egzaminu praktycznego (symulacja – wykonanie wyrobu krawieckiego).
Egzamin teoretyczny obejmuje weryfikację następujących efektów uczenia się zawartych w zestawie 1: „Charakteryzuje zasady BHP obowiązujące na stanowisku pracy”, „Charakteryzuje tkaniny, dzianiny i inne materiały odzieżowe”, „Rozpoznaje typy odzieży”, „Charakteryzuje fasony odzieży damskiej”.
W części teoretycznej dopuszcza się zastosowanie metody analizy dowodów jedynie przy weryfikacji efektu uczenia się
– „Charakteryzuje zasady BHP obowiązujące na stanowisku pracy”. Dowodem jest dokument potwierdzający efekty uczenia się związane z zasadami BHP obowiązującymi na stanowisku pracy.
Warunkiem przystąpienia do egzaminu praktycznego jest zaliczenie etapu teoretycznego.
Część praktyczna obejmuje weryfikację następujących efektów uczenia się zawartych w: zestawie 1: „Rozmawia z klientem”,
„Wykonuje konstrukcję formy odzieży” oraz efektów uczenia się wskazanych w zestawach 2 i 3.
W części praktycznej stosuje się metodę obserwacji w warunkach symulowanych. Osoba przystępująca do walidacji losuje zdjęcie/rysunek wyrobu krawieckiego z puli, na którą składają się: spódnica podstawowa z podszewką z paskiem prostym, dowolny model spódnicy z paskiem profilowanym, dowolny model spódnicy wykończony odszyciem z karczkiem i kontrafałdą, spodnie garniturowe z kieszeniami klinowymi i paskiem prostym, spodnie sportowe z paskiem profilowanymi kieszeniami ciętymi z listewkami, sukienka podstawowa wykończona podszewką, dowolny model sukienki odciętej w talii, bluzka damska koszulowa, żakiet podstawowy bez podszewki, żakiet typu chanel bez podszewki. Następnie wykonuje czynności wskazane w efektach uczenia się i kryteriach weryfikacji opisanych dla kwalifikacji, tj.: nazywa fason odzieży, identyfikuje tkaninę oraz uzasadnia dobór fasonu do sylwetki, wykonuje pomiar modela, przystosowuje konstrukcję
do sylwetki i wymiarów modela, wykonuje prototyp i wykonuje wyrób.
Zasoby kadrowe – kompetencje osób przeprowadzających walidację:
Weryfikację efektów uczenia się prowadzi komisja walidacyjna, w której skład wchodzą minimum 2 osoby, w tym przewodniczący komisji i członek komisji – asesor.
Przewodniczący komisji musi spełniać jeden z następujących warunków:
− posiada dyplom ukończenia studiów wyższych z tytułem inżyniera lub inżyniera magistra lub studiów podyplomowych, a w czasie studiów brał udział w zajęciach dydaktycznych poświęconych konstrukcji i modelowaniu odzieży, co jest poświadczone w indeksie lub suplemencie do dyplomu zaliczeniem przedmiotów zawierających w nazwie słowa kluczowe: „konstrukcja” i/lub „modelowanie” oraz „odzieży” lub „ubioru” (np. „konstrukcja i modelowanie odzieży”) lub
− legitymuje się certyfikatem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji „Wytwarzanie odzieży miarowej damskiej” lub „Konstruowanie szablonów odzieżowych do produkcji przemysłowej”, lub
− posiada tytuł technika technologii odzieży lub technika przemysłu mody, lub
− posiada tytuł mistrza w zawodzie krawiec.
Członek komisji – asesor musi spełniać następujące warunki:
− posiada minimum trzyletnie doświadczenie zawodowe (poświadczone umowami o pracę) w prowadzeniu zajęć dydaktycznych dotyczących konstrukcji odzieży. W przypadku wykonywania tych zadań w ramach umów cywilnoprawnych należy udokumentować 500 dni w okresie 3 lat poprzedzających powołanie na członka komisji,
− brał udział – jako egzaminator lub członek komisji – w minimum 5 egzaminach dotyczących konstrukcji odzieży lub przygotowywał zadania egzaminacyjne z rozwiązaniami na potrzeby minimum 5 takich egzaminów, w okresie 3 lat przed powołaniem na członka komisji weryfikującej,
− posiada minimum czteroletnie sumaryczne doświadczenie zawodowe na stanowisku technolog odzieży lub minimum 4 lata wykonywał usługowe odszywanie wzorcowych sztuk odzieży w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej lub/i w ramach wykonywania umów cywilnoprawnych związanych z odszywaniem odzieży,
− posiada dyplom ukończenia studiów wyższych z tytułem inżyniera lub inżyniera magistra lub studiów podyplomowych; w czasie tych studiów brał udział w zajęciach dydaktycznych poświęconych konstrukcji i modelowaniu odzieży, co jest poświadczone w indeksie lub suplemencie do dyplomu zaliczeniem przedmiotów zawierających w nazwie słowa kluczowe: „konstrukcja” i/lub „modelowanie” oraz „odzieży” lub „ubioru” (np. „konstrukcja i modelowanie odzieży”) lub
− legitymuje się certyfikatem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji „Wytwarzanie odzieży miarowej damskiej” lub
„Konstruowanie szablonów odzieżowych do produkcji przemysłowej”, lub
− posiada tytuł technika technologii odzieży lub technika przemysłu mody, lub
− posiada tytuł mistrza w zawodzie krawiec.
Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne niezbędne do prawidłowego prowadzenia walidacji:
Instytucja prowadząca walidację w części praktycznej musi zapewnić:
− pomieszczenia wyposażone w: stoły krojcze, maszyny stebnowe wieloczynnościowe domowe i overlocki domowe, przynajmniej trójnitkowe lub stebnówki przemysłowe płaskie i overlocki przemysłowe trójnitkowe,
− narzędzia i akcesoria krawieckie: manekin krawiecki damski, nożyce krawieckie, nożyczki precyzyjne, igły ręczne, igły maszynowe, kredy krawieckie, tekturę, arkusze papieru A0 (półpergamin lub offsetowy), kartki A4, kalki maszynowe, cęgi do nacinków, ołówki i gumki, linijki, krzywiki krawieckie duże, cyrkle, kalkulatory, radełka, miary krawieckie, żelazko przemysłowe ze stacją parową, zaparzaczkę, spryskiwacz, poduszki do prasowania, szpilki, prujki;
− materiały: tkaniny adekwatne do szytego modelu, nici, gumy, klejonki, guziki, napy, zamki, gotowe taśmy i lamówki.
Instytucja prowadząca walidację musi zapewnić każdej osobie przystępującej do walidacji jeden komplet narzędzi, akcesoriów
krawieckich i materiałów.
W trakcie egzaminu praktycznego musi również zapewnić każdej walidowanej osobie dostęp do skryptu zawierającego przepisy BHP zawodów branży odzieżowej.
Etapy identyfikowania i dokumentowania:
Instytucja prowadząca walidację ma obowiązek zapewnić wsparcie doradcy walidacyjnego w zakresie identyfikowania i dokumentowania posiadania efektów uczenia się wskazanych dla kwalifikacji.
Doradca walidacyjny:
− posiada udokumentowane doświadczenie w obszarze wytwarzania i produkcji odzieży,
− posiada udokumentowane wykształcenie lub minimum trzyletnie doświadczenie doradcze w zakresie zawodowym i personalnym, w obszarze związanym z przemysłem mody,
− posługuje się metodami identyfikowania efektów uczenia się,
− zna treść dokumentów, które są podstawą kształcenia i walidowania w obszarze wytwarzania i produkcji odzieży (tj.: podstawy programowe dla krawca i technika przemysłu mody, standardy egzaminacyjne obowiązujące w rzemiośle dla zawodu „krawiec” na poziomie czeladnika i mistrza, standardy kompetencji zawodowych związanych z odzieżownictwem i branżami pokrewnymi opisane w obowiązujących rejestrach, aktualne przewodniki po zawodach oraz aktualne karty charakterystyk zagrożeń zawodowych),
− zna treść kwalifikacji z obszaru wytwarzania i produkcji odzieży funkcjonujących w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji i potrafi wskazywać różnice między nimi.
Nie określa się wymagań w zakresie metod identyfikowania i dokumentowania efektów uczenia się.
Instytucja prowadząca walidację ma obowiązek zapewnić miejsce do pracy doradcy z kandydatem.
